De letterlijke betekenis van verweven is door weven verbinden. Prachtig. Toch vind ik het vooral mooi om zijn tweede definitie: iets dat samenhangt of samengaat met iets anders. Twee totaal verschillende werelden, prachtig aan elkaar verweven: onderwerpen die passend met elkaar verbonden worden. Duik mee in de geschiedenis van verweven.
Verweven is een samengesteld woord bestaande uit ver en weven.
Ver- is een voorvoegsel, dat veelal een negatieve betekenis aan de woorden geeft waar het bij hoort. Doen en (tijd) verdoen, bijvoorbeeld. Of gaan en vergaan. Maar we hadden net vastgesteld dat verweven juist een positieve toon heeft, toch? Klopt! Dat gekke voorvoegsel heeft ook een tweede lading: het versterken (ha!) van een bepaald woord. Weven is het vervaardigen uit draden, terwijl verweven door weven met elkaar verbinden is.
Leuk feitje: Wist je dat verweven helemaal geen directe synoniemen heeft? Synoniemen.net geeft enkel ‘nauw verbonden’ aan. Over een uniek woord gesproken!
Ooit heeft iemand van verweven ook nog een zelfstandig naamwoord gemaakt: verwevenheid. De betekenis van verwevenheid is zoiets als verbondenheid of sterk met elkaar in verband staan.
Herkomst van verweven
Voor de echte herkomst van verweven, moeten we echter duiken in de etymologie van weven. Volgens de Etymologiebank duikt dit woord voor het eerst in 1240 op in de Nederlandse taal, in een tijd dat ridders en jonkvrouwen hoogtij vierden. Toen werd het echter gespeld als ‘weuen’. En jawel, toen was de betekenis al: draden dooreenvlechten. Over een woord gesproken dat de draad, ehm tand des tijds goed heeft doorstaan!
Trekken we de lijn wat verder dan ons kikkerlandje, dan valt op dat wij Europeanen in de middeleeuwen eensgezind zijn in het gebruik van het woord. In het Oudengels (een vroege vorm van het Engels, dat tussen de vijfde en de twaalfde eeuw gesproken werd) komt het terug als ‘wefan’ (nu: weave), terwijl men in Duitsland vroeger sprak over weban (nu: weben). Het oude Noorwegen? Vefa! En met het huidige weave (Engels), weben (Duits) en veve (Noors) zijn de woorden niet eens zoveel veranderd.
Wel een beetje tegenvallend is dat onze buurlanden dit niet hebben doorgezet voor verweven. Verweven in het Engels? Intertwined. Het Duits? Vervlochten. In Noorwegen spreken ze van sammenflettet. Saai hoor!
Nog een leuk feitje: aan de andere kant van de wereld, in het oude India, werd de spin vroeger een wolwever (ūrna-vābhi) genoemd!
Meer leesvoer: de samengestelde betekenis van desalniettemin
Wist je dat… we vernuftig aan het Duits te danken hebben?