De etymologie van film brengt ons bij het Oudfriese of Oudengelse woord voor vel of vlies: filmen(e). Film stond oorspronkelijk dus synoniem voor vel, vlies of dun laagje (bijvoorbeeld van een stroompje water op de weg). Dit maakt film technisch gezien een leenwoord uit het Fries of Engels!
Technologische ontwikkelingen in de fotografiewereld zorgden er volgens de Etymologiebank voor dat de betekenis van film veranderde. De eerste films werden met zogenaamde celluloidstrips opgenomen.
Celluloid is hierbij een moeilijk woord voor een nog moeilijkere chemische verbinding. Ene William Dickson kwam erachter dat dit chemische goedje is gemakkelijk bewerkbaar, lekker flexibel en vooral super dun was. En juist om die laatste eigenschap werd dit opnamemateriaal ook wel een film of een filmrolletje genoemd.
Dit zorgde ervoor dat de oorspronkelijke betekenis van film in het Nederlands (uit 1906) celluloïdplaat of materiaal voor opname van bewegende beelden is. Uiteindelijk duurde het een aantal decennia voordat het definitief voor verzameling bewegende beelden kwam te staan. Het bijzondere is dat als je film nu opzoekt in de Van Dale, twee van de drie betekenissen nog altijd naar dat dunne laagje verwijzen!
Omdat celluloid brandbaar en onstabiel is, worden films er tegenwoordig trouwens niet meer mee opgenomen. Toch komt het goedje nog altijd voor in tafeltennisballetjes en gitaarplectra!
Leuk feitje: De eerste film ooit uit 1895, La Sortie de l’usine Lumiére á Lyon, duurde slechts 46 seconden. The Story of the Kelly Gang (1906) wordt met zijn lengte van 70 minuten gezien als de eerste bioscoopfilm. De kunst van het filmmaken noemt men overigens cinematografie.
Meer etymologievoer: de geschiedenis achter het woord computer
Wist je dat… we een sprookje eigenlijk een spreukje zouden moeten noemen?