Waar komt ons woord voor sinaasappel eigenlijk vandaan? Is het vernoemd naar zijn kleur of de smaak? Bereid je voor op een verre reis. Ik neem je mee naar de etymologie van sinaasappel.

Sinaasappel staat letterlijk voor Sina’s appel of appel uit Sina. Het fruit is vernoemd naar het land waar het oorspronkelijk vandaan komt: China. Dat we het schrijven als sinaas komt door onze oude spelling van het Oosterse land, Sina.

De naam Sina’s appel kwam tot stand om ‘m te onderscheiden van de gelijk ogende, maar veel bittere pomerans, die toentertijd ook oranjeappel heette.

Sinaasappels zijn namelijk een relatief modern stukje fruit. Ze zijn in de zestiende eeuw door de Portugezen naar West-Europa gebracht en ze werden door hun zoete smaak algauw razend populair. Door ze Sina’s appelen te noemen, werd het land van herkomst geëerd.

Leuk feitje: Sinaasappels stonden tot het eind van de negentiende eeuw ook bekend als appelsien. Nu weet je ook waar de drank Appelsientje vandaan komt (en waarom dat sinaasappelsap is)!

Waar komt het -appel uit sinaasappel vandaan?

Dit komt omdat appel vroeger een algemeen woord was voor ‘fruit’. Niet alleen in Nederlandstalige gebieden, maar in vele landen van Europa.

Neem bijvoorbeeld die bittere variant van de sinaasappel, de pomerans of oranjeappel, die we sinds de 9e eeuw al kenden. In beide termen zit grappig genoeg het woord appel verstopt. Pomerans komt van het Italiaanse woord pomarancia, bestaande uit pomo (appel) en arancia (oranje). Letterlijk: oranje appel.

Maar dat eerste gedeelte, Pomo namen de Italianen dan weer over uit het Latijn, en in de Oudheid stond dat simpelweg voor fruit van een fruitboom.

Letterlijk betekent sinaasappel dus fruit uit Sina.

Bovenstaande verklaart ook waarom ze in bijna alle lande behalve Nederland, de een ‘orange’ noemen. Orange is een afkorting van het oud-Franse Pomum de orenge, wat weer uit dat Italiaanse woord voor pomerans is overgenomen: pomarancia. Deze naam bleef standhouden, zelfs toen Nederlandse handelaars de sinaasappel door heel Europa verspreidden.

Deze naam bleef daar behouden, zelfs toen het Nederlandse ‘sinaasappel’ zich door heel Europa verspreidde.

Nog een leuk feitje: Grappig genoeg is de kleur orange in het Engels vernoemd naar de sinaasappel. Orange: “A reddish-yellow color like that of a ripe orange” (1510). Fascinerend, niet?

Meer etymologievoer: Waar komt ‘boodschappen’ vandaan?
Wist je dat… een giraffe eigenlijk staat voor fluitbenen?