De eekhoorn is met zijn spitse oortjes en volle pluimstaart altijd een leuke verrassing tijdens een boswandeling. Maar waarom heet ‘ie nou eigenlijk zo? Ik neem je mee naar de etymologie van eekhoorn!
Eekhoorn komt van het Proto-Germaanse aikwern. Dit is waarschijnlijk een samenstelling van aik (snel bewegen) en uoiuer (eekhoorn, knaagdier). Oorspronkelijk zou het staan voor “snel bewegend knaagdier”.
Het kwam als ecorn in de 13e eeuw in onze taal terecht. Door de invloed van ‘eik’ (eek in het Fries) en het Duitse ‘horn’ zijn uitspraak en schrijfwijze door de eeuwen heen langzaam veranderd.
Het Proto-Germaans is een reconstructie van de taal die ze tijdens de Romeinse Tijd in het noorden en westen van Europa spraken. Mogelijk gaat de roots van eekhoorn zelfs nog verder terug, tot het Proto-Indo-Europese woord voor knaagdier: héihur.
De etymologie van de Engelse vertaling van eekhoorn, squirrel, is ook best bijzonder. Dat komt namelijk van het Oudgriekse skiouros, en betekent letterlijk: schaduwstaart.
Leuk feitje: De wetenschappelijke naam voor eekhoorn, officieel ingevoerd in 1748, is Sciuridae: de gehoornde.
De verschillende spellingen van eekhoorn
De invloed van (de woorden) eik en hoorn zorgde er in de Germaanse landen voor dat de naam van het beestje veranderde. Aikwern werd halverwege de Middeleeuwen, rond 1240, door ons Nederlanders verbasterd tot al ecorn of ee(n)coren.
Het Oud-Engels had het over ācwern, het Oudsaksisch sprak over ēkhorn en het Oudhoogduits zei eihhurno of eihhorno. Met een mooi woord kun je stellen dat eekhoorn dus het gevolg is van volksetymologie: het veranderen van spelling en uitspraak door toedoen van de mens.
Nog een leuk feitje: Er is ook een type vlinder dat de eekhoorn wordt genoemd, de Stauropus Stauropus fagi. Het beestje heet zo vanwege de eekhoorn-achtige houding die de rups aanneemt als ‘ie zich bedreigd voelt.
Meer leesvoer: waar komt konijn vandaan?
Wist je dat… foto oorspronkelijk lichtbeeld betekende?